Rahim ağzı kanserinin belirtileri ve tedavisi
Çerkezköy Özel İrmet Hospital Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Jin. Op. Dr. Oskar Öğüten, rahim ağzı kanseri hakkında bilgilendirmede bulunarak, “Rahim ağzı kanseri kadınlar arasında en sık görülen 2. kanser türü olup, kansere %98 oranında HPV (İnsan Papilloma Virüsü) neden olmaktadır. Her 100 kadından en az 2’sinin hayatının bir döneminde rahim ağzı kanseri yakalandığı bilinmektedir. Bununla birlikte rahim ağzı kanserine karşı alınan önlemlerle ile kadınların hayatları boyunca kanserle karşılaşmama oranı çok yüksektir.” açıklamalarını yaptı.
RAHİM AĞZI KANSERİ NEDİR?
“Rahim ağzı kanseri daha çok gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserdir. Her yıl dünyada 500 bin yeni rahim ağzı kanseri tanısı konulmaktadır. Genellikle 50 yaş civarında ortaya çıkan rahim ağzı kanseri son yıllarda genç kadınlarda da görülmeye başlamıştır. Kadınlarda en çok görülen kanser sıralamasında meme kanseri ilk sırada yer almasına rağmen, yaşamı tehdit edici özelliği nedeniyle rahim ağzı kanseri, meme kanserinin önüne geçmektedir.
Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan HPV (Human Papilloma Virüsler) virüsü çok belirti göstermez ve oldukça bulaşıcıdır. Çoğu kadın, hayatının bir döneminde karşılaştığı HPV virüsünü kendi vücut savunma sisteminin yardımı ile yener. Bazı HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve rahim ağzı kanserine neden olur. Hastalığa neden olan HPV virüsünden korunmak için önlemler almak ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, hastalığın erken dönemde saptanmasına ve tedavide başarıya yardımcı olmaktadır.
HPV NEDİR, NASIL BULAŞIR?
HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olup, rahim ağzı kanseri oluşmasına neden olabilir. Rahim ağzı kanseri tanısı konmuş kadınların %95’inden fazlasında görülen HPV (Human papilloma virus) genital bölgeyi enfekte eden ve temas yolu ile yayılan bir virüstür.
Özellikle kadınlarda daha sık olmak üzere cinsel bölgede siğillere ve rahim ağzının, dış genital bölge ve üreme yollarında kansere sebep olur. HPV virüsü oldukça sinsidir ve aylarca hiçbir belirti göstermeden yayılmaya devam edebilir. Virüsün belirtilerine, bulaşma olduktan birkaç ay veya yıl sonra rastlandığı durumlar “sessiz enfeksiyon” olarak adlandırılır.
HPV virüsü kadın ver erkekte genital siğiller, kadınlarda rahim ağzı kanserinin yanı sıra, erkeklerde de penis kanserine neden olabilir. Ciddiye alınması gereken bir enfeksiyon olan HPV bazı kişilerin bağışıklık sistemi tarafından kontrol altına alınabilir. Bağışıklık sistemi tarafından etkisiz hale getirilemeyen bir virüsün de yıllarca hiçbir belirti vermeden varlığını koruyabileceğini unutmamak gerekir. Hiçbir şikayet olmadan, kişi yıllarca enfeksiyonu taşıyabilir. Bu durum, hastalığın yayılmasına engel olmadığı gibi, virüs ilişki sırasında bulaşmaya devam edebilir.
HPV virüsü tipleri rahim ağzı kanserine neden olma olasılığına göre risk gruplarına ayrılmıştır. Daha çok siğile yol açan tipler, rahim ağzı kanseri açısından düşük risk grubunda olan türdendir. Dolayısıyla her genital siğil rahim ağzı kanserine dönüşecek diye bir durum söz konusu değildir.
RAHİM AĞZI KANSERİ BELİRTİLERİ
Erken servikal kanser genelde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Servikal kanserde belirtiler hastalık ilerledikçe ortaya çıkar. Servikal kansere has olmayan fakat beklenen olası belirtiler şunlardır:
• İlişki sırasında, adet dönemlerinin arasında ya da menopoz sonrasında vaginal kanama.
• Kanlı, sulu akıntı
• Leğen kemiği (pelvis) hizasında ağrı ya da ilişki sırasında ağrı.
Bu bulgulardan biri veya birkaç varsa doktorunuzla konuşunuz. Kliniğimizde, anneleri, kızlarının seksüel aktivitesi başlamadan, evlenmeden evvel bilinçlendirme ve korunma yöntemlerinin öğretilmesi açısından danışmak amaçlı bize getirmeleri için cesaretlendiriyoruz.
RAHİM AĞZI KANSERİ SEBEPLERİ
Kanser hücreleri kontrolsüz çoğalan hücrelerdir, ölümsüzdürler. Zamanla çoğalarak çevre dokulara da metastaz yaparlar.
Servikal kansere neyin neden olduğu çok net olmamakla birlikte, seksüel yolla geçen HPV’nin önemli bir katkısı olduğu bilinmektedir. Servikal kanseri olan kadınların hemen tamamında HPV vardır. Ancak her HPV’li kadında servikal kanser gelişmez. Yani kanser gelişimi için HPV enfeksiyonun yanı sıra çevresel birtakım faktörler de gerekmektedir.
KANSER GELİŞİMİNE ETKİ EDEN DİĞER FAKTÖRLER
• Erken yaşta cinsel deneyim
• Çok partnerli cinsel yaşam
• Yüksek doğum sayısı (5 ve üstü)
• Sigara
• Oral kontraseptiflerin uzun süreli kullanımı (5 yıldan uzun)
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (clamidya, HIV gibi)
PAP smear önemli bir tanı yöntemidir, fakat tüm kanserleri belirleyemez.
HPV ile temas eden kişi enfeksiyonu engelleyecek koruyucu antikor geliştiremez, yani bağışıklık oluşamaz. Halbuki HPV aşılarıyla bağışıklık sistemi virüsü tanır ve enfeksiyon oluşmadan yok eder.
Aşılama yöntemi serviks kanserine karşı korunmada en iyi yaklaşım olup, uzun süreli (en az 5 yıl) koruma sağlar. HPV enfeksiyonu çok yaygın olduğundan ve her yaşta görülebileceğinden, kadınlar hayatları boyunca bu riskle karşı karşıyadır. Aşılama ve düzenli PAP smear testi en etkili korunma şeklidir.
TARAMA
Serviks kanseri erken evrede yakalandığı takdirde yüz güldürücü sonuçlar vermektedir. Bu nedenle serviks kanseri için rutin tarama bütün kadınlar için önerilmektedir. Pek çok profesyonel dernek tarafından taramanın 21 yaş itibarı ile başlanması önerilmektedir.
Pap testi (smear testi), rutin spekulum muayenesi sırasında fırça yardımı ile rahim ağzından sürüntü almak şeklinde yapılan basit bir testtir. Patolojik inceleme sonucunda pap testi ile kanser hücreleri ya da değişmeye başlayan hücreleri belirler.
HPV DNA testi; özellikle 30 yaş üzerindeki hastalarda HPV tip tayini yapmak amacıyla bu teste başvurabiliyoruz. Smear sonucu normal olan hastalarda kullanılan bir yöntem değildir.
“Rahim ağzı kanseri daha çok gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelerde en sık görülen jinekolojik kanserdir. Her yıl dünyada 500 bin yeni rahim ağzı kanseri tanısı konulmaktadır. Genellikle 50 yaş civarında ortaya çıkan rahim ağzı kanseri son yıllarda genç kadınlarda da görülmeye başlamıştır. Kadınlarda en çok görülen kanser sıralamasında meme kanseri ilk sırada yer almasına rağmen, yaşamı tehdit edici özelliği nedeniyle rahim ağzı kanseri, meme kanserinin önüne geçmektedir.
Rahim ağzı kanserlerinin neredeyse tümünden sorumlu olan HPV (Human Papilloma Virüsler) virüsü çok belirti göstermez ve oldukça bulaşıcıdır. Çoğu kadın, hayatının bir döneminde karşılaştığı HPV virüsünü kendi vücut savunma sisteminin yardımı ile yener. Bazı HPV virüsleri ise bu savunma sisteminden güçlü çıkar ve rahim ağzı kanserine neden olur. Hastalığa neden olan HPV virüsünden korunmak için önlemler almak ve düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak, hastalığın erken dönemde saptanmasına ve tedavide başarıya yardımcı olmaktadır.
HPV NEDİR, NASIL BULAŞIR?
HPV cinsel yolla bulaşan bir virüs olup, rahim ağzı kanseri oluşmasına neden olabilir. Rahim ağzı kanseri tanısı konmuş kadınların %95’inden fazlasında görülen HPV (Human papilloma virus) genital bölgeyi enfekte eden ve temas yolu ile yayılan bir virüstür.
Özellikle kadınlarda daha sık olmak üzere cinsel bölgede siğillere ve rahim ağzının, dış genital bölge ve üreme yollarında kansere sebep olur. HPV virüsü oldukça sinsidir ve aylarca hiçbir belirti göstermeden yayılmaya devam edebilir. Virüsün belirtilerine, bulaşma olduktan birkaç ay veya yıl sonra rastlandığı durumlar “sessiz enfeksiyon” olarak adlandırılır.
HPV virüsü kadın ver erkekte genital siğiller, kadınlarda rahim ağzı kanserinin yanı sıra, erkeklerde de penis kanserine neden olabilir. Ciddiye alınması gereken bir enfeksiyon olan HPV bazı kişilerin bağışıklık sistemi tarafından kontrol altına alınabilir. Bağışıklık sistemi tarafından etkisiz hale getirilemeyen bir virüsün de yıllarca hiçbir belirti vermeden varlığını koruyabileceğini unutmamak gerekir. Hiçbir şikayet olmadan, kişi yıllarca enfeksiyonu taşıyabilir. Bu durum, hastalığın yayılmasına engel olmadığı gibi, virüs ilişki sırasında bulaşmaya devam edebilir.
HPV virüsü tipleri rahim ağzı kanserine neden olma olasılığına göre risk gruplarına ayrılmıştır. Daha çok siğile yol açan tipler, rahim ağzı kanseri açısından düşük risk grubunda olan türdendir. Dolayısıyla her genital siğil rahim ağzı kanserine dönüşecek diye bir durum söz konusu değildir.
RAHİM AĞZI KANSERİ BELİRTİLERİ
Erken servikal kanser genelde herhangi bir belirtiye neden olmaz. Servikal kanserde belirtiler hastalık ilerledikçe ortaya çıkar. Servikal kansere has olmayan fakat beklenen olası belirtiler şunlardır:
• İlişki sırasında, adet dönemlerinin arasında ya da menopoz sonrasında vaginal kanama.
• Kanlı, sulu akıntı
• Leğen kemiği (pelvis) hizasında ağrı ya da ilişki sırasında ağrı.
Bu bulgulardan biri veya birkaç varsa doktorunuzla konuşunuz. Kliniğimizde, anneleri, kızlarının seksüel aktivitesi başlamadan, evlenmeden evvel bilinçlendirme ve korunma yöntemlerinin öğretilmesi açısından danışmak amaçlı bize getirmeleri için cesaretlendiriyoruz.
RAHİM AĞZI KANSERİ SEBEPLERİ
Kanser hücreleri kontrolsüz çoğalan hücrelerdir, ölümsüzdürler. Zamanla çoğalarak çevre dokulara da metastaz yaparlar.
Servikal kansere neyin neden olduğu çok net olmamakla birlikte, seksüel yolla geçen HPV’nin önemli bir katkısı olduğu bilinmektedir. Servikal kanseri olan kadınların hemen tamamında HPV vardır. Ancak her HPV’li kadında servikal kanser gelişmez. Yani kanser gelişimi için HPV enfeksiyonun yanı sıra çevresel birtakım faktörler de gerekmektedir.
KANSER GELİŞİMİNE ETKİ EDEN DİĞER FAKTÖRLER
• Erken yaşta cinsel deneyim
• Çok partnerli cinsel yaşam
• Yüksek doğum sayısı (5 ve üstü)
• Sigara
• Oral kontraseptiflerin uzun süreli kullanımı (5 yıldan uzun)
• Cinsel yolla bulaşan hastalıklar (clamidya, HIV gibi)
PAP smear önemli bir tanı yöntemidir, fakat tüm kanserleri belirleyemez.
HPV ile temas eden kişi enfeksiyonu engelleyecek koruyucu antikor geliştiremez, yani bağışıklık oluşamaz. Halbuki HPV aşılarıyla bağışıklık sistemi virüsü tanır ve enfeksiyon oluşmadan yok eder.
Aşılama yöntemi serviks kanserine karşı korunmada en iyi yaklaşım olup, uzun süreli (en az 5 yıl) koruma sağlar. HPV enfeksiyonu çok yaygın olduğundan ve her yaşta görülebileceğinden, kadınlar hayatları boyunca bu riskle karşı karşıyadır. Aşılama ve düzenli PAP smear testi en etkili korunma şeklidir.
TARAMA
Serviks kanseri erken evrede yakalandığı takdirde yüz güldürücü sonuçlar vermektedir. Bu nedenle serviks kanseri için rutin tarama bütün kadınlar için önerilmektedir. Pek çok profesyonel dernek tarafından taramanın 21 yaş itibarı ile başlanması önerilmektedir.
Pap testi (smear testi), rutin spekulum muayenesi sırasında fırça yardımı ile rahim ağzından sürüntü almak şeklinde yapılan basit bir testtir. Patolojik inceleme sonucunda pap testi ile kanser hücreleri ya da değişmeye başlayan hücreleri belirler.
HPV DNA testi; özellikle 30 yaş üzerindeki hastalarda HPV tip tayini yapmak amacıyla bu teste başvurabiliyoruz. Smear sonucu normal olan hastalarda kullanılan bir yöntem değildir.
