Yumurtalık Kistleri ve Tedavisi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

“Yumurtalık kistleri, yumurtalıklarda oluşan ve içi sıvı veya doku dolu yapılar olarak tanımlanır. Bu kistler genellikle belirti vermezler ve çoğu zaman tesadüfen tıbbi muayene veya ultrason sırasında tespit edilirler. Ancak bazı durumlarda yumurtalık kistleri belirtiler yaratabilir”  diyen İrmet Hospital doktoru Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Servin Ergin, yumurtalık kistlerinin belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında bilinmesi gerekenleri şu şekilde sıraladı:

Yumurtalık Kisti Nedir?

Yumurtalık kistleri yumurtalık içinde oluşan ve içi sıvı dolu yapılardır. Yumurtalıklarda oluşan kistler, her zaman kötü huylu değildir. İyi huylu da olabilen kistler, takip edilir ya da müdahale ile alınabilir. Yumurtlama sırasında ya da adet döngüsü içerisinde doğal olarak meydana gelen, çoğunlukla gerileyen ve iyi huylu olan yumurtalık kistlerine ‘fonksiyonel kistler’ denir. Yumurtlamanın olmaması nedeniyle içeride sıvı birikmesine bağlı oluşan, 3-10 cm arasında ve birden fazla olabilen folikül kistleri de bu gruba girer. Bu tip yumurtalık kistlerinin ultrason görüntülerinin temiz ve sıvı içerikli olması, üzerinde karnabahar tipi çıkıntıların bulunmaması iyi huylu fonksiyonel kist olabileceğini gösterir. Bu tip yumurtalık kistlerinde ameliyat kararı almak yerine sonraki adet dönemlerinde takip yolu tercih edilir.

Belirtileri Nelerdir?

Şişkinlik ve Karın Ağrısı: Yumurtalık kistleri, karın bölgesinde şişkinlik hissi ve hafiften şiddetliye kadar değişebilen ağrılara neden olabilir.

Hazımsızlık: Yumurtalık kistleri, mide bulantısı, hazımsızlık ve sindirim sorunlarına yol açabilir.

Sık İdrara Çıkma: Yumurtalık kistleri, idrar yapma sıklığında artışa neden olabilir.

Adet Düzensizlikleri: Bazı kadınlar yumurtalık kistleri nedeniyle adet düzensizlikleri yaşayabilirler.

Ağrılı Cinsel İlişki: Yumurtalık kistleri bazen cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.

Yumurtalık Kisti Türleri Nelerdir?

Fonksiyonel Kistler: Bu kistler, yumurtalık işlevlerinin normal döngüsü sırasında oluşur ve genellikle iyi huyludur. Yumurtlama sırasında veya adet döngüsü içinde meydana gelirler ve çoğu zaman kendi kendine kaybolurlar.

Polikistik Over Sendromu: Bir yumurtalıkta 12'den fazla folikül bulunması durumunda polikistik over sendromu ortaya çıkabilir. Bu sendrom, adet düzensizlikleri, tüylenme, sivilcelenme gibi belirtilerle kendini gösterebilir ve ilaç tedavisi veya diyet önerilebilir.

Çikolata Kistleri (Endometriozis): Rahim içini kaplayan endometrium dokusu, bazen yumurtalıklarda veya pelvik bölgede kistlere neden olabilir. Bu kistler 3 cm'nin altındaysa ve rahatsızlık vermiyorsa dokunulmaz, ancak rahatsızlık veya hamilelik engeli varsa ameliyat düşünülebilir.

Yumurtalık Kisti Tedavisi Nasıl Yapılır?

Yumurtalık kistleri tedavi edilirken çeşitli faktörler göz önüne alınır.

Takip: İyi huylu fonksiyonel kistler genellikle takip edilir ve kendiliğinden kaybolmaları beklenir.

İlaç Tedavisi: Belirli durumlarda, kist boyutunu küçültmek veya belirtileri yönetmek için ilaçlar kullanılabilir.

Laparoskopik Cerrahi: Cerrahi müdahale gerektiren durumlarda, laparoskopik veya robotik cerrahi tercih edilebilir. Bu yöntemler daha az invazif olduğu için iyileşme süreci daha hızlı olabilir.

Kanser Şüphesi Durumunda: Kanser şüphesi varsa veya ileri evre bir kist varsa, cerrahi müdahale gerekebilir. Ameliyat sırasında yumurtalık dokusu ve çevresindeki dokular incelenir ve gerekirse tümör çıkartılır.

Yaş Faktörü: Yumurtalık kistlerinde yaş faktörü büyük bir rol oynar. 40 yaşın altındaki kadınlarda kanser riski daha düşüktür, ancak yaş ilerledikçe bu risk artar. Bu nedenle, yaş faktörü ameliyat kararı verilirken önemlidir.

Sonuç olarak, yumurtalık kistleri çoğu zaman belirti vermez ve iyi huylu olabilir. Ancak belirtiler veya kanser riski varsa, bir doktora başvurmak ve uygun tedavi seçeneklerini değerlendirmek önemlidir. Yumurtalık sağlığına dikkat etmek ve düzenli jinekolojik muayeneler yaptırmak, erken teşhis açısından kritik öneme sahiptir.